از دنیای دندانپزشکی تا جهان ترجمه، دکتر فرهمند بزرگمهر و روایت عشق به ۱۱ کتاب

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت گچساران؛ بنا بر پیشنهاد فدراسیون بین‌المللی مترجمان (FIT) مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه ۷۱/۲۸۸ با تاکید بر نقش مترجمان در ارتباط بین ملت‌ها و تقویت صلح، دانایی و توسعه، ۳۰ سپتامبر (۸ مهر) روز درگذشت جروم قدیس (saint jerome)  کشیش ایتالیایی قرن پنجم میلادی و مترجم کتاب مقدس از زبان یونانی به لاتین را روز جهانی ترجمه اعلام کرد، به همین مناسبت، پای صحبت "دکتر فرهمند بزرگمهر (انبازپور)" دندانپزشک شاغل در کلینیک نفت گچساران یکی از مترجمانی که صرفا و مطلقا از روی عشق هر از گاهی کتابی در زمینه‌های متفاوت ترجمه و منتشر می‌کند، نشسته تا او از علاقه شخصی‌اش برای روشن نگه داشتن‌ مشعل این حرفه بگوید.

مترجمی برای "دکتر بزرگمهر" به مثابه عشق است، از آن عشق‌هایی که باید در آن بود و تجربه‌اش کرد و زندگی کرد تا درکش کنی، از نوجوانی شیفته و علاقمند به یادگیری زبان فرانسه بود اما از سال 1387 یادگیری را آغاز کرد.

جان و روحش سال‌هاست که با کتاب و ترجمه عجین شده؛ حدود 7 سالی است که عمر خود را لابه‌لای جغرافیای ترجمه سپری میکند، وی تاکنون موفق شده 11 جلد کتاب را ترجمه و روانه بازار نشر کند.

او در آستانه 55 سالگی و در گذر از راهی که سال‌هاست برای خود برگزیده از به ثمر رسیدن تلاش‌هایش احساس رضایتمندی دارد و با شور و شوق خاصی از فعالیت‌هایش در این راه سخن می‌گوید. 

بدون اغراق می‌توان گفت "دکتر بزرگمهر"، مترجمی به معنای واقعی کلمه، کارآزموده و توانمند است، هم در زبان مبدا (فرانسه) و هم در زبان مقصد (فارسی)؛ وسواس بسیاری در کارش به خرج می‌دهد که به نظرم لازمه‌ی کار ترجمه است.

خوشحالم که بخشی از عمرم را در راه ترجمه صرف کردم

وی عنوان میکند: با توجه به علاقمندی از سال دوم راهنمایی فراگیری زبان انگلیسی و از سال 1387 یادگیری زبان فرانسه را آغاز کردم و صرفا و مطلقا از روی عشق کار ترجمه را انجام می‌دهم. خوشحالم که بخشی از عمرم را در راه ترجمه صرف کرده‌ام.

وی معتقد است: ترجمه متون غنی در همه زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ادبی، سیاسی و علمی می‌تواند مرز بین کشورهای جهان را از بین برده، زمینه‌ رشد و شکوفایی جوامع را فراهم کند. امروزه هنر ترجمه نیازمند توان واژه‌یابی و مهارت‌های زبانی مترجم است تا واژه‌ها طوری ساخته شوند که همه خوانندگان معنی جمله را بفهمند و درک کنند.

دکتر بزرگمهر عنوان می‌کند: اگر قرار است که یک مترجم فکر، نظر یا گفته‌ای را ترجمه کند باید در ابتدا استعداد، تسلط و فهم بالایی از آن متن داشته باشد تا افق‌های تازه‌ای را برای مخاطبان خود بگشاید و از دل کتاب‌های ترجمه شده نگرش جدیدی در بستر فکری و فرهنگی شکل گیرد.

وی در تعریف ترجمه و مترجم می‌گوید: ترجمه ابزار درک مفاهیم از زبانی به زبان دیگراست. به عبارت دیگر پلی ارتباطی بین ۲ شخص است که زبان مشترکی ندارند. انتقال مفاهیمی از یک زبان به زبانی دیگر به واسطه ترجمه صورت می‌گیرد. این کار به عهده مترجم است.

مترجم کسی است که به ۲ یا چند زبان مسلط باشد و به فنون ترجمه آشنایی کامل داشته باشد. ممکن است یک فرد ۲ زبان را بلد باشد اما چون فن ترجمه را مسلط نیست در انتقال معنا درماند.

مترجم باید مفاهیم را به طور دقیق از زبان مبدأ دریافت کرده با زبانی صریح و سلیس به زبان مقصد بیان می‌کند. ترجمه‌ای خوب است که ضمن اینکه منظور نویسنده را دریافت کرده و آن را به زبانی که برای خواننده غریب نباشد، بیان کند.

این مترجم در توضیح تبدیل ترجمه به یک شغل حرفه‌ای میگوید: برای اینکه ترجمه یک شغل محسوب شود مردم باید کتاب بخوانند، اگر مردم کتاب بخوانند مترجم هم بهترین کتاب‌های خارجی را برای آنها ترجمه می‌کند و آن دانش، تجربه‌ها و علم را به فرهنگ بومی منتقل می‌کند.

اگر مردم کتاب بخوانند و مترجم از نظر درآمدی به استقلال مالی برسد، تمام وقت و انرژی خود را برای ترجمه می‌گذارد تا کتاب‌هایی با بالاترین کیفیت را برای علاقه‌مندان ترجمه کند.

گذری بر آثار دکتر بزرگمهر

نخستین ترجمه رسمی این دندانپزشک "درختی که جنگلی پشتش پیدا بود" از برنامه علمی رادیو فرانسه بود که ابتدای سال 1398 در ۲۰۰ صفحه، یازده فصل و یک‌هزار نسخه چاپ و روانه بازار شد.

"سگ، گرگی سرشار از آدمیت" از برنامه علمی رادیو فرانسه دومین ترجمه دکتر بزرگمهر بود که در زمستان سال 1399 در ۲۰۴ صفحه، 4 فصل و یک‌هزار جلد به چاپ رسید، وی این کتاب را به مادرش تقدیم کرده است.

"پاسخ‌های کوتاه به پرسش‌های بزرگ" اثر استیون هاوکینگ اثر بعدی است که از این دندانپزشک شاغل در بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران در ۱۷۲ صفحه و 13 فصل چاپ و روانه بازار شد.

این اثر در دو نوبت پاییز سال 1401 و بهار سال 1402 به چاپ رسید، دکتر بزرگمهر این کتاب را به پدرش ملامحمد تقدیم کرده است. 

وی سپس "سفرنامه‌ی دندان (از مغزِ انیشتین تا فکِ هیتلر)" دیگر اثر علمی برنامه رادیو فرانسه را ترجمه نمود، این اثر ۱۳۶ صفحه‌ای در پاییز سال 1402 در 100 جلد به چاپ رسید.

وی همچنین برنامه علمی رادیو فرانسه با نام "دموکراسی مورچه‌ها" را در ۱۸۸ صفحه ترجمه و پاییز سال 1402 به چاپ رساند، وی این کتاب را به همسرش لیلا تقدیم کرده است.

دکتر بزرگمهر در گام بعدی "فراتر از اشک‌هایمان" اثر تاتیانا موکانیره را در ۶۰ صفحه (13 فصل) ترجمه و زمستان سال 1402 در 100 جلد به چاپ رساند.

"عُلیا حضرت درخت" اثر پیتروولبن هفتمین کتاب ترجمه شده‌ی این دندانپزشک است که در ۲۴۸ صفحه (37 فصل)، بهار سال 1403 چاپ و روانه بازار شد.

دکتر بزرگمهر در بهار سال 1403 اقدام به ترجمه کتاب "هفت درس مختصر فیزیک" اثر کارلو روولی نمود که این کتاب در ۷۲ صفحه (7 فصل) در 100 جلد چاپ شده است. وی این کتاب را به پسرش محمدمهدی تقدیم کرده است.

"چرخ خیاطی (از افغانستان جنگ زده تا شوهای باشکوه مد)" اثر سامی نوری-اولیویاکرم جدیدترین اثر دکتر بزرگمهر است که بهار سال 1404 در 204 صفحه (30 فصل) و 100 جلد چاپ شده است. وی این کتاب را به دخترش ملیکا تقدیم کرده است.

گفتنی است کتابهای "کاپوسین ملکه تاراتری" و "هولیستیک" از این دندانپزشک ترجمه و بزودی وارد بازار نشر خواهد شد.

"داستان هولیستیک" نخستین کتاب ترجمه شده دکتر بزرگمهر از انگلیسی به فارسی است.

این دندانپزشک شاغل در بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران کتابهای "کاپوسین ملکه تاراتری" و "داستان هولیستیک" که جزء 10 کتاب برتر سال 2023 آمریکاست را بهترین کتابی میداند که تاکنون ترجمه کرده است.

"هولیستیک" سرگذشت بانوی پیانیستی است که به علت فقر از موسیقی فاصله می‌گیرد.